Chúng ta đã đi qua một số sai lầm cần tránh trong khởi nghiệp, phần này chúng ta sẽ cùng nhìn xem yếu tố nào ảnh hưởng nhất tới thành công của các công ty khởi nghiệp sáng tạo.
Chúng ta nghe nói rất nhiều về các lời khuyên của các chuyên gia về khởi nghiệp, đặc biệt liên quan tới tiền bạc như: "không có tiền thì đừng nghĩ tới khởi nghiệp", hay có người lại trái ngược: "khởi nghiệp không cần lo lắng về tiền" làm chúng ta rất hoang mang không biết đâu là đúng, đâu là sai.
- Thời điểm (Timing): 42%
- Đội ngũ sáng lập/team: 32%
- Ý tưởng: 28%
- Mô hình kinh doanh: 24%
- Tiền: 14%
Như vậy chúng ta thấy yếu tố hay được nhắc tới nhất là "tiền" thì thực ra là yếu tố thấp nhất, chỉ chiếm 14%, bởi vì nghĩ lại nếu bạn có một đội ngũ tài năng, ý tưởng tốt thì bạn hoàn toàn có thể tìm được mô hình kinh doanh phù hợp và từ đó không khó để huy động vốn từ các nhà đầu tư. Nhưng yếu tố quan trọng nhất lại hay được ít nói tới nhất. Đó là thời điểm bắt đầu khởi nghiệp. Đây là yếu tố ảnh hưởng lớn tới thành công của khởi nghiệp sáng tạo.
Có một câu hỏi mà bạn cần cân nhắc và trả lời: "Tại sao bạn lại muốn khởi nghiệp vào lúc này?", tại sao không phải là hai năm trước? tại sao không phải là hai năm sau? Câu trả lời thấu đáo sẽ cho bạn biết có phải đã là thời điểm thích hợp hay chưa? Nếu thị trường bạn nhắm tới đang ngày một mở rộng thì hệ sinh thái của ngành đó sẽ ngày càng vững chắc và hiệu quả, từ đó công việc kinh doanh của bạn sẽ đòi hỏi ít nguồn lực hơn.
Chúng thử điểm qua một vài ví dụ, bạn có thể tìm hiểu về công ty Dogeball.com, đây là một dịch vụ dựa trên vị trí (location - base service) rất phổ biến hiện nay như các trang tìm kiếm nhà hàng, ăn uống. Công ty này được thành lập vào năm 2003 và hai năm sau vào năm 2005 chúng không thể phát triển rộng và được google mua lại. Thời điểm đó smartphone chưa hề thịnh hành, dịch vụ được dưa trên điện thoại đời cũ, tốc độ internet chậm và thao tác bàn phím rất khó. Đây là một minh chứng cho thời điểm quá sớm vì thị trường chưa sẵn sàng cho dịch vụ này, dẫn tới không thể phát triển được.
Ngoài ra chúng ta xem xét về ngành công nghiệp máy tính. Như chúng ta đã biết ngành công nghiệp liên quan tới máy tính PC bùng nổ vào những năm 80 của thế kỷ trước, với tên tuổi như là Microsoft là đại diện tiêu biểu. Trong các công ty liên quan tới ngành này đã lên sàn chứng (IPO) thì có tới 52% là được thành lập vào năm 1983, trong khi chỉ có 18% là được thành lâp vào năm 1985. Các bạn có thể thấy chỉ sau 2 năm, cơ hội thành công của các công ty cùng ngành đã giảm xuống còn 1/3. Đây là một minh chứng cho thời điểm thực hiện quá muộn.
Chúng ta cùng nhau xem xét thêm một ví dụ rất nổi tiếng về công ty AirBnB, một unicorn rất nổi tiếng gần đây trong ngành cho thuê phòng ở. Tại sao một ý tưởng cho thuê phòng ở đang còn trống trong nhà lại có thể thành công vang dội như vậy? Chúng ta cần xem xét và đánh giá thời điểm ra đời của AirBnB
Vào năm 2008 xảy ra khủng hoảng tài chính toàn cầu, rất nhiều người đã không còn khả năng chỉ trả các khoản nợ và điều này buộc họ phải đăng các thông tin cho thuê lên AirBnB để kiếm thêm thu nhập. Và đặc biệt là vào năm 2011, khi Facebook cung cấp nền tảng đăng nhập bằng account FB, AirBnB đã tăng vọt vì giải quyết được vấn đề chứng thực người thuê.
- Politics (Thể chế, chính trị): bạn hãy xem gần đây các luật, thể chế nào của đất nước, vùng miền đang thay đổi? sự thay đổi đó sẽ dẫn tới tương lai thay đổi thế nào? Điều này sẽ ảnh hưởng tới luật lệ của các ngành, đặc biệt là các ngành bị chi phối bởi nhà nước như xuất nhập khẩu, các lĩnh vực năng lượng, dầu khí,...
- Economic (Kinh tế): Hãy nhìn vào xu thế của nền kinh tế, cách mọi người đang tiêu tiền vào những lĩnh vực nào? Điều này sẽ ảnh hưởng tới chuỗi giá trị của nền kinh tế, bạn sẽ biết được khâu nào sẽ tăng trưởng trong tương lai, khâu nào không.
- Society (Xã hội): Hãy nhìn xem cấu trúc dân số của một quốc gia, văn hoá, thời trang, sở thích đang thay đổi thế nào? điều này sẽ ảnh hưởng tới nhu cầu (demand) củae người tiêu dùng. Ví dụ Việt Nam đang trong độ tuổi dân số vàng, nhưng tốc độ lão hoá rất nhanh, vậy tương lai tới nhu cầu sẽ có gì thay đổi?
- Technology (Kỹ thuật): Các kỹ thuật đổi mới đang ở giai đoạn nào? các ông lớn về kỹ thuật trên thế giới đang có những nghiên cứu nào? tìm hiểu được xu thế công nghệ sẽ cho bạn biết được sự cạnh tranh trong tương lai giữa các lĩnh vực ra sao. Ví dụ như gần đây là sự lên ngôi của trí tuệ nhân tạo, điều gì sẽ xảy ra khi toàn bộ sản xuất là do máy móc tạo ra? các oto không người lái? ngay cả việc lập trình cũng sẽ do máy tạo ra? Ngoài ra còn một công cụ rất hữu ích khác bạn có thể thao khảo đó là: gartner hype cycle, đây là một nghiên cứu về tất cả các lĩnh vực kỹ thuật đang có hiện tại, dự đoán các giai đoạn tiến triển tương lai trong 2,3,5 và 10 năm tới.
Như vậy là chúng ta đã tìm hiểu được nhân tố quan trọng nhất cho thành công của một công ty khởi nghiệp sáng tạo và cách làm sao dự đoán được thị trường trong tương lai. Tiếp theo chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm kiếm ý tưởng khởi nghiệp trong phần kế tiếp.
